ustundagneriman58@gmail.com

Aile toplumun temelidir. Bu nedenle ailelerin ekonomik durumları toplumun ekonomik durumunu, toplumun ekonomik durumu ise ülkenin ekonomik durumunu yansıtır. 

Türkiye nüfusu 80 milyon u aştı. Türkiye Bankalar Birliği ve BDDK, 2017 yılının sonunda 3 milyon 102 bin kişinin bankalara borçlu olduğunu açıkladı. Aynı verilere göre bankalara olan borç 476,7 milyar lira ve yasal takibe dönüşen borç miktarı ise 18,4 milyar liraya ulaştı.  

Kötüye giden ülke ekonomisi, artan enflasyon, yetersiz istihdam, plansız bütçe harcamaları, ihtiyaçların ve lükslerin birbirinden ayrılamaması vs. yukarıdaki vahim rakamların sebeplerinden bazıları. 

Günümüz şartlarında geçim büyük bir çoğunluk için oldukça zor. Çoğumuzun gider kalemleri yüksek ancak gelirleri düşük. Dolayısıyla ev, araba almak  şöyle dursun mevcut ihtiyaçların bile zar zor karşılandığı yadsınamaz bir gerçek. Geçim zor ancak tasarruf yapmak imkânsız değil. 

Enflasyonun toplumda yarattığı en vahim etki; belleksizleşmek. Belleksizleşmenin sebebi fiyat bilincinin oluşmaması. Fiyat bilincinin oluşmamasının sebebi ise hemen hemen her şeyin fiyatlarının her ay değişiyor olması. Dolayısıyla fiyatları takip etmek her geçen gün daha güç hale geliyor ve bir bellek oluşamıyor. Bu da “para geldiği gibi gitti ama nereye gitti bilmiyorum” sözünü sık sık kullanmaya devam edeceğiniz anlamına geliyor. Toplum olarak yazmayı, belgelemeyi sevmiyoruz. ancak bu belleği oluşturabilmek için “yazma, not alma” gibi alışkanlıklar edinmek gerekiyor. 

Herkesin maaşı, aile nüfusu, harcamaları denk değil. Dolayısıyla yapılabilecek tasarruflar da herkes için aynı değil. Ancak az ya da çok bir tasarruf yapmak isteyen herkesin yapabileceği ortak bir şey var; “aile bütçe planlaması.”

Aile bütçe planlaması; bir ailenin gelir ve giderlerinin gösterildiği çizelgedir. Kazançlar bütçenin gelir tarafını oluştururken, harcamalar bütçenin gider kısmını oluşturur. 

Aile Bütçesi hazırlamak için; 

-       Öncelikle her şeyi kategorize ederek düzenli olmaya çalışın. Mesela en temel kategorinin başında “zorunlu” ve “isteğe bağlı” olan harcamalar, bir alt kategoride “sürekli” ve “belirli süreli” giderler olarak düzenleme yapabilirsiniz. Bu kategorize etme işlemi sayesinde lükslerinizi ihtiyaçlarınızdan ayırabilirsiniz . Öncelikli ihtiyaçlarınızı belirledikten sonra markete, pazara, alışverişe gitmek, ihtiyaçlarınızı not edip, liste yapmak gereksiz harcamaların önüne geçmenize yardımcı olacaktır.

-       Elektrik, su, doğalgaz kullanımında belirli dönemler için kısıtlama yapmanız da bütçenize katkı sağlayacaktır..

-       Her şeyin fiyatını, fiyatların artış hızlarını takip etmeyi alışkanlık haline getirmeniz gerekiyor ki fiyat bilinci oluşsun.  

-       Ailenizin 12 ay boyunca kazanacağı tüm gelirleri (maaş dışında varsa alınan kira, sosyal yardımlar vb.) ve harcayacağı tutarları 12 ay boyunca not etmeniz gerekiyor.  Neden 12 ay boyunca? Çünkü bazı aileler, aylık sabit bir gelir elde ederken;  ticaret, turizm veya çiftçilik ile uğraşan ailelerin aylık gelirleri ve mevsimlere göre ihtiyaçlara harcanan miktar da değişip farklılık gösterebiliyor. Örneğin; kış ayında gider kaleminize eklenen ısınma masrafları vb. Belirli bir süre bütçe takibi yaptığınız zaman gereksiz harcamaları keşfedeceksiniz. Böylece finansal birikimlerinizi arttırabilirsiniz.

-       Herkesin ortak derdi kredi kartı kullanımında bazı noktalara dikkat etmeniz de bütçenizi doğru kullanmanız için önemli bir nokta. Aile fertleri için ayrı ayrı kart veya ek kart çıkartmayın. Kart ile alışveriş yapılacak şeyler için sınırlama getirin. Örneğin; sadece aylık mutfak harcamaları için kredi kartı kullanabilirsiniz. Ayrıca kartınız için belirli bir limit oluşturup, bu tutarın üstünde harcama yapılmamasını sağlayabilirsiniz.

-       Aile bütçesinin belirli bir kısmını başınıza gelmesi muhtemel kötü veya acil durumlar için birikim olarak ayırabilirsiniz.

-       Önünüze hedefler koymak da birikim yapmanız konusunda sizi teşvik edebilir.

Unutmamak gerekir ki aile bütçe planlaması yaparken küçükten büyüğe ailenin tüm fertlerine eşit roller düşüyor.  Tüm bu noktalara dikkat ettiğinizde tasarruf edebilir, birikim yapabilir, aile ekonominize katkıda bulunabilirsiniz.